Zaduszkowy savoir vivre

Listopad to czas zadumy, uczczenia pamięci zmarłych i odwiedzania grobów. Jak dziś stosownie uczcić pamięć zmarłych? Czy wystarczy wyczyścić i ozdobić ich grób, zapalić świeczkę? A może warto sobie zadać pytanie, po co nam – współczesnym ludziom – takie święta?

Wszystkich Świętych i Zaduszki warto jednak poświęcić zastanowieniu się nad ludzkim losem oraz nad tym faktem bezspornym, że człowiek nic innego nie musi poza tym, że musi kiedyś umrzeć. Odwiedzając groby bliźnich trzeba zadać sobie pytanie, czy ci, których prochy leżą pod ziemią, nie byli lepsi niż myśleliśmy o nich, kiedy żyli?

Powinniśmy też stać się lepszymi dla tych, którzy żyją, żeby potem nie było za późno, kiedy odejdą. Może w wyniku tego inni również zmienią swój stosunek do nas, a święta te staną się bardziej rodzinne, przyjacielskie, nastąpi jakieś pojednanie.

Dziś nie lubimy mówić o śmierci, starości, przemijaniu, dlatego przejęliśmy świętowanie Halloween. Oczywiście warto być otwartym na wszystko nowe, ale nie przesadzajmy z tym, bo to jednak tradycja amerykańska.

Warto się zastanowić nad tym, czy w pamiętaniu o naszych zmarłych nie ograniczamy się tylko do wyczyszczenia ich grobów? Czy wyczyszczamy przy tym również swoją duszę? Sprzątanie i zdobienie grobów nie jest w tym wszystkim najważniejsze, ważniejsza jest refleksja. To powinien być czas pojednania rodzinnego, a nie banalnych porządków. Niemniej jednak grób powinien porządnie wyglądać, gdyż stanowi to symbol życzliwej pamięci o zmarłych.

Przy sprzątaniu na cmentarzu nie ograniczajmy się tylko do grobów najbliższych. Jeśli widzimy, że obok jest opuszczony grób, zadbajmy też o jego wygląd i pomódlmy się za leżące tam prochy.

Jak idziemy na cmentarz odwiedzić groby bliskich i pomodlić się za zmarłych, nie wypada palić czy rozmawiać przez telefon. Jest to jednak nastrój pewnego skupienia i beztroskie odprężenie się jest wtedy niestosowne.

Obecnie wspomina się też zmarłych w internecie, zapala się świeczki, odwiedza wirtualne cmentarze. Jest to również jakiś sposób uczczenia pamięci zmarłych, szczególnie jak się jest daleko od grobów bliskich. Świadczy to o tym, że są oni w naszej pamięci. Prochy na cmentarzu to tylko tradycja. Najważniejsza jest zaduma, modlitwa i pojednanie, chociażby wirtualne.

Jutrzenka 11/2009

Mołdawia - Kraj kontrastów

Mołdawia to kraj kontrastów. Rozciągające się do horyzontu złote pola słoneczników i malutkie, rozsypujące się domki z gliny; luksusowe samochody na ulicach miast i takie dziury w drogach, że mimo woli się zastanawiasz, jak te samochody tam jeżdżą; jeden z najniższych w Europie wskaźników PKB na mieszkańca i piękne panie w naturalnych futrach oraz drogiej biżuterii; ludzie niesamowicie gościnni i przyjaźni, ale również gotowe zabić spojrzeniem sprzedawczynie w sklepach lub panie w okienkach czy urzędach; no i oczywiście te słynne, dobre mołdawskie wina!

   Urodziłam się w rodzinie „mieszanej” – tata pochodzi z mołdawskiej wsi, mama natomiast - mieszkanka miasta, o polskim pochodzeniu. To ona zadbała o to, żebyśmy z bratem uczyli się polskiego i poznawali swoje polskie korzenie. W odróżnieniu od Białorusi czy Ukrainy, w Mołdawii Polacy są dobrze traktowani. Mniejszość polska cieszy się szacunkiem i pewnego rodzaju prestiżem wśród ludności miejscowej. Stosunki polsko-mołdawskie układają się dobrze, a Stowarzyszenie Polskie zawsze było godnie reprezentowane na lokalnych festiwalach kultury. I choć czasami w szkole koledzy mówili do mnie żartobliwie „Polaczka”, robili to z pozytywnym nastawieniem, może nawet ze szczyptą podziwu.

   Polskie pochodzenie jest swojego rodzaju szansą szczególnie dla dzieci i młodzieży. Wraz z założeniem Stowarzyszenia „Dom Polski” pojawiła się możliwość dla nich uczyć się języka na kursach, poznawać polską kulturę na spotkaniach, wieczorach poetyckich oraz integrować się z młodymi Polakami podczas wycieczek lub kolonii w Polsce. Młodzież może również pokazać światu swój talent artystyczny uczęszczając na zajęcia zespołów tanecznego i wokalnego działających przy Domu Polskim oraz publikować swoje prace literackie, poetyckie bądź malarskie na łamach polskiego miesięcznika „Jutrzenka”. Polskość otworzyła też możliwości dla dorosłych i osób starszych. Najbardziej aktywni członkowie założyli szereg polonijnych organizacji takich jak Polskie Towarzystwo Medyczne i Hospicjum Domowe czy Uniwersytet Trzeciego Wieku. Ta aktywność Polaków w Mołdawii, przeważnie charytatywna, pomaga zapominać o tym, że opłaty za rachunki niekiedy znacznie przewyższają miesięczną pensję dużej części społeczeństwa, o tym, że idąc do pracy można sobie połamać nogi w jakiejś dziurze, o „europejskich” cenach, które maja się nijak do malutkich mołdawskich wynagrodzeń i o innych trudnościach związanych z życiem w jednym z najbiedniejszych krajów Europy.

   Nigdy nie lubiłam stapiać się z tłumem, a polskie pochodzenie dawało mi poczucie wyjątkowości i inności. Z niecierpliwością czekałam na letnie wakacje, żeby pojechać na parę tygodni do Polski, ciągnęło do Ojczyzny naszych przodków. Od siedmiu lat mieszkam w Polsce i teraz ciągnie mnie z powrotem do Mołdawii. W codziennych relacjach z otoczeniem staram się podkreślać swoje mołdawskie pochodzenie, co zresztą spotyka się ze zwiększonym zainteresowaniem nowo poznanych osób. Może wynika to znowu z chęci wyróżnienia się, a może, tak jak w przypadku innych osób, które mają dwie Ojczyzny, tęsknię bardziej za tą, która jest daleko…

   Jeśli mogłabym znowu przyjść na świat i wybrać swój kraj urodzenia, to nie zmieniłabym niczego. Życie w Mołdawii nauczyło mnie wielu rzeczy i ukształtowało moją osobowość. Nauczyłam się przede wszystkim radzić sobie w trudnych sytuacjach i skupiać się na rozwiązaniu problemów. Wiem, że nie ma takiej sytuacji, której nie można rozwiązać i umiem zaakceptować rzeczywistość i podejmować decyzje w tych warunkach, jakie mi są dane, zamiast czekać na to, żeby było lepiej. Potrafię odnaleźć pozytywne strony w niedogodnościach. W czasach, kiedy wieczorami odłączali prąd były to okazje do spotkania się z klasą przy lampie na baterie, muzyce i przyniesionych ze sobą ciastkach. A kiedy wstrzymywali dostawy wody bieżącej w kranie, to się wiedziało, że trzeba wcześniej zrobić odpowiednie zapasy wody. Dlatego teraz jak już mieszkam w Polsce, to się cieszę jak dziecko z gorącej wody w kranie. Umiem docenić to, co mam i dzielić się tym z innymi.

   Czasami moje myśli, odrywając się od rzeczywistości, lecą na południowy wschód Europy, gdzie leży mały kraj o kształcie odwróconej kiści winogron. Tam zostawiłam swoje beztroskie lata dzieciństwa, młodzieńcze przeżycia, rodzinę i dawnych przyjaciół. Zabrałam natomiast ze sobą wspomnienia, otwartość na nowe doświadczenia i nadzieję na świetlaną przyszłość.

Ten artykuł powstał na prośbę Redakcji miesięcznika społeczno-kulturalnego Polaków na Słowacji Monitor Polonijny i został opublikowany w listopadowym numerze w rubryce "Rozsiani po świecie".

Jutrzenka 11/2010

Rozmowy telefoniczne

Prowadzenie rozmów telefonicznych, służbowych czy prywatnych, to stały element naszego życia. Jeśli uwzględnimy poniżej wymienione zasady, z pewnością prowadzone przez nas rozmowy będą mniej stresujące, a sprawy pozytywnie załatwione.

Pamiętajcie aby zawsze dzwonić w godzinach urzędowania, np. 9:00-17:00. Starajcie się nie telefonować do domu osoby, z którą zamierzacie porozumieć się w sprawach służbowych, jeśli jednak jest to konieczne, dzwońcie w godzinach 8:00-21:00, chyba że macie jej wyraźną zgodę dzwonić później lub jest to w interesie tej osoby. Starajcie się również nie dzwonić w trakcie posiłków, w wolne soboty i niedziele. Jeśli musicie zadzwonić w dzień wolny od pracy, róbcie to po 10:00 rano.

Przystępując do trudnej rozmowy telefonicznej starajcie się przygotować wcześniej scenariusz, listę spraw, które chcecie poruszyć, a szczególnie gotowe warianty porozumienia.

Może się zdarzyć, że telefon odbierze inna osoba niż się spodziewaliście. Wtedy należy koniecznie się przedstawić. Tylko osoby, które często do siebie dzwonią i są rozpoznawane przez domowników, nie muszą się przedstawiać. Nie należy dopytywać się co aktualnie robi osoba, z którą chcecie rozmawiać, ponieważ może to być krępujące dla tej, która telefon odebrała.

Gdy macie wątpliwości co do osoby lub numeru telefonu, należy się upewnić czy dobrze trafiliście: ”Czy to numer xxx?”, „Czy to mieszkanie Państwa Kowalskich?”.

Nie jest grzecznie zaczynać rozmowę od pytania „Kto mówi?”. Jeśli nie poznajemy osoby, która odebrała słuchawkę, należy się najpierw przedstawić, upewnić się czy dodzwoniliśmy się pod dobry numer i poprosić o osobę, do której dzwonimy. Ewentualnie, po przedstawieniu się można zadać pytanie „Z kim mam przyjemność?”.

Jeśli rozmowa została przerwana z przyczyn technicznych, rozmowę wznawia ten, kto zadzwonił oraz kończy rozmowę ten, kto ja rozpoczął. Ta nadrzędna zasada obowiązuje wtedy gdy partnerzy są sobie równi. Gdy jednak jeden z rozmówców ma wyższą pozycję zawodową i gdy przejął inicjatywę, to on powinien zakończyć rozmowę.

Czasami zdarzają się kłopotliwe sytuacje, gdy podczas rozmowy bezpośredniej dzwoni telefon. Reguła pierwszeństwa podpowiada, że nie musicie odbierać telefonu. Jeśli natomiast wiecie, że rozmowa bezpośrednia trochę potrwa to można odebrać telefon, lecz rozmowa telefoniczna nie może być zbyt długa. W sytuacji gdy rozmówca wymaga poświęcenia dłuższego czasu, przeproście, że nie możecie rozmawiać i zaproponujcie, że oddzwonicie za chwilę.

Jeśli zdarzy się, że osoba towarzysząca odbierze telefon, to należy „ogłuchnąć” na czas rozmowy, zając się czymś innym, żeby nie sprawiać wrażenia, że podsłuchujemy.

Pamiętajmy, że na spotkaniach, mszach, koncertach i na innych tego typu przedsięwzięciach publicznych należy wyłączyć dźwięk telefonu komórkowego. Jeśli to pilna sprawa, można nie robiąc większego hałasu wyjść z sali i porozmawiać na zewnątrz, żeby nie przeszkadzać innym.

Na spotkaniach towarzyskich, jeśli zdarzy się, że zadzwoni telefon, to czy odbierzecie zależy od pilności sprawy oraz od tego, który rozmówca jest w danej sytuacji ważniejszy. Jeśli chcecie okazać osobie lub osobom towarzyszącym swój szacunek i dobry stosunek, lepiej nie odbierać telefonu jeśli to nic pilnego, a później oddzwonić. Osoba towarzysząca na pewno poczuje się wyjątkowo i zobaczy, że koncentrujecie na niej całą swoją uwagę.

Przy każdej rozmowie telefonicznej mówcie ciepłym tonem i uśmiechajcie się, to pomaga zbudować przyjazną atmosferę, a przecież o to chodzi w relacjach między ludźmi!

Koktajlowe orzeźwienie

 

W letnie, upalne dni co może być lepsze od orzeźwiającego koktajlu, z alkoholem lub bez. Leżąc na plaży bądź ciesząc się słońcem na własnym tarasie, możemy się delektować orzeźwiającym smakiem drinków własnoręcznie przyrządzonych.

Poniżej kilka informacji o napojach alkoholowych, ich rodzajach, szkle i temperaturze podania. Do przyrządzenia drinków będziesz potrzebował, drogi Czytelniku, dużo lodu, shaker oraz ulubione składniki.

Na początek kilka zasad związanych z przyrządzaniem i podawaniem drinków. Porcja napoju nie powinna zawierać więcej niż 60 ml alkoholu, 5 składników, a całkowita objętość nie powinna przekraczać 250 ml. Szkło ochładzamy w lodówce lub kostkami lodu, które później usuwamy. Napoje alkoholowe mogą być przyrządzane w shakerze lub bezpośrednio w naczyniu. Shaker napełnia się lodem do 2/3 objętości i lekko nim wstrząsa. Należy wylać niewielką ilość wody powstałą w wyniku topienia lodu. Następnie napełnia się shaker składnikami napoju i dokładnie zamyka, po czym potrząsa się energicznie, trzymając shaker niemal poziomo, prostopadle do własnej klatki piersiowej. Następnie otwiera się shaker i przelewa napój przez sitko do schłodzonych kieliszków. Lód pozostaje w shakerze.

Napoje alkoholowe można podzielić na trzy grupy: aperitify, koktajle i long drinki.

Aperitify to różne napoje podawane przed jedzeniem, pobudzające apetyt, pozytywnie oddziałujące na nerwy smakowe i wpływające rozluźniająco. Aperitify nie mogą być zbyt mocne i zbyt słodkie, bo hamują apetyt na „konkrety”.

Koktajle to short drinki o pojemności do 100 ml, składające się z wódek wytrawnych, likierów, win z dodatkiem soków owocowych oraz owoców. Pije się je w dowolnych okolicznościach, przed i po jedzeniu, a także dla odprężenia między posiłkami.

Long drinki to napoje dobre na przyjęcia, spotkania towarzyskie i długie wieczory. Są to napoje o objętości powyżej 140 ml. Na ogół w ich skład wchodzi napój orzeźwiający taki jak: tonik, cola, woda sodowa lub sok owocowy oraz mieszaniny różnorodnych wódek, likierów, soków, syropów i kremów. Wszystkie mają cieszyć zarówno oko jak i podniebienie.

Wytrawne wina czerwone i koniaki serwowane są w temperaturze pokojowej. W takiej temperaturze parują i można lepiej poczuć ich bukiet. Wina deserowe, ziołowe wermuty, białe i czerwone wina słodkie, miód pitny oraz koktajle podajemy chłodne w temperaturze 12-16 C. Zimne, w temperaturze 8-10 C, są podawane wina białe wytrawne. Natomiast wódki i wina musujące podajemy mrożone w temperaturze 4-6 C.

Szklanki używane do przyrządzania i picia są następujące: wąskie i wysokie do drinków, średnie do wody i soków, niskie i szerokie do whisky.

Poniżej znajdziesz, drogi Czytelniku, wybrane przepisy na najbardziej popularne drinki z każdej kategorii.

Życzę smacznych i udanych drinków!

MARTINI DRY

Składniki:

- 50 ml ginu

- 10 ml wytrawnego wermutu

Przygotowanie:

Szklanicę barmańską (lub jakiekolwiek inne naczynie) napełnić lodem i dodać wszystkie składniki. Krótko i energicznie zamieszać łyżką barową i przelać przez sitko do kieliszka koktajlowego. Udekorować oliwką.

 

COSMOPOLITAN

Składniki:

- 40 ml wódki

- 20 ml Cointreau

- 20 ml syropu żurawinowego

- 20 ml soku z limonki

Przygotowanie:

Wypełnić 3/4 shakera lodem, dodać wszystkie składniki i dokładnie wymieszać, przecedzić. Podawać w schłodzonym kieliszku koktajlowym ze skórką pomarańczy.

MOJITO

Składniki:

- 2 łyżeczki cukru brązowego

- Listki mięty

- Limonka (pokrojona na części)

- Rum jasny 50 ml

- Woda gazowana

Przygotowanie:

Na dno szklanki wsypać cukier, kilka części limonki i listki mięty. Ugnieść wszystko w szklance, żeby limonka puściła sok, a mięta uwolniła aromat. Napełnić szklankę kruszonym lodem. Można dodać jeszcze mięty oraz pozostałe wyciśnięte części limonki. Wlać rum i uzupełnić wodą gazowaną (zamiast wody można wlać Sprite lub tonik). Udekorować listkami świeżej mięty i plasterkiem limonki.

Jutrzenka 7-8/2010

Forumowy Savoir Vivre

Każdego roku we wrześniu dziennikarze z całego świata są zapraszani na Światowe Forum Mediów Polonijnych, zwiedzają różne regiony Polski, spotykają się z prezydentami miast oraz marszałkami Senatu. Wiadomo, że z zawodu dziennikarze powinni być uparci i natarczywi, żeby zdobyć dobry materiał, ale nawet w tych warunkach nie powinni oni zapominać o manierach i zasadach dobrego wychowania. A więc o tym słów kilka.

Zacznijmy od początku. Przede wszystkim ważne jest trzymać się wyznaczonych w programie godzin, ponieważ nie są to zwykłe wycieczki, na które jak się spóźnimy to nic strasznego się nie stanie. Są to zaplanowane spotkania z ważnymi osobami, które również mają swój program i ograniczony czas.

Konferencje prasowe są nieodzownym punktem programu Forum, podczas których zadawane są pytania, toczą się dyskusje. Jeśli chcemy zadać pytanie, zgłaszamy to podnosząc rękę, żeby organizatorzy konferencji mogli nam zapewnić mikrofon bądź udzielić głosu w odpowiednim momencie. Jeśli ktoś zabrał głos przed nami, choć zgłosił się później, nie kłócimy się o to, tylko czekamy aż skończy i dopiero wtedy zabieramy głos. Przed zadaniem pytania warto uważnie słuchać tego, co zostało już powiedziane, żeby uniknąć powtarzania i pytania o to, o czym już wspomniano. Osoby udzielające odpowiedzi to zazwyczaj prezydenci miasta bądź ich zastępcy, zwracając się do nich z zapytaniem pamiętajmy o tym, że powinniśmy im okazywać należyty szacunek. Starajmy się formułować swoje pytania zwięźle zachowując obiektywność i profesjonalizm, unikając bezpośredniego atakowania osoby udzielającej odpowiedzi, nawet jeśli dotyczy to wrażliwych tematów takich, jak dysponowanie środkami unijnymi bądź realizacja zapowiedzianych celów. No i oczywiście nie śpimy na konferencjach prasowych.

Kolejnym obowiązkowym punktem programu jest robienie zdjęć, czyli tak zwana „minuta dla fotoreporterów”. Jeśli ktoś przed nami już robi zdjęcia, to nie krzyczymy na niego, żeby zszedł z drogi tylko grzecznie czekamy aż skończy i dopiero później robimy zdjęcia. Trzeba pamiętać o tym, że Forum jest organizowane dla dziennikarzy polonijnych i celem jest przedstawienie atutów regionu, więc na pewno każdy zdąży zrobić zdjęcia, gdyż jest to w interesach wszystkich. I ogólnie starajmy się nie zasłaniać i nie wchodzić do kadru kolegom i koleżankom jeśli widzimy, że akurat są w trakcie fotografowania.

Często wybieraną przez gospodarzy w odwiedzanych miastach formą poczęstunku jest szwedzki stół lub bufet. W tej sytuacji najważniejsze jest by nie zagradzać dostępu do stołu. Po nałożeniu jedzenia na talerz odchodzimy w bok pozwalając innym na przyjrzenie się potrawom i dokonanie wyboru.

Podsumowując chciałabym podkreślić, że pomijając dobre maniery, warto być dla wszystkich miłym i otwartym, wchłaniać przekazywane informacje i podziwiać przedstawiane zabytki z ciekawością i entuzjazmem dziecka. Nie tylko sprawi nam to ogromną przyjemność i ułatwi pracę organizatorom, ale również spowoduje, że po zakończeniu Forum będziemy mogli z przekonaniem powiedzieć, że właśnie przeżyliśmy najlepszy tydzień w tym roku.

Jutrzenka, 10/2009

Wici Polonijne nr 1, 2010

Wakacyjny savoir vivre

Mamy lato, wakacje, czas odpoczynku, wczasów, podróżowania, zwiedzania obcych krajów i zabytków kulturalnych. Nawet jeśli wakacje to czas relaksu, warto jednak pamiętać o niektórych zasadach, które zrobią nasz i otaczających nas ludzi odpoczynek bardziej przyjemny.

W podróży starajmy się jak najmniej przeszkadzać sobie nawzajem. W autobusie pytamy pasażera z tyłu, czy możemy opuścić siedzenie, a gdy jest to konieczne, to grzecznie go o tym informujemy wyjaśniając przyczynę. W przedziale w pociągu, raczej nie wyciągamy nogi pod siedzenie sąsiada. Jeśli podróż jest długa i ścierpły ci nogi lepiej jest przejść się po korytarzu. Nie przesadzajmy też z czepianiem się do nieznacznych drobiazgów, np. że ktoś za głośno oddycha lub jakoś się dziwnie na nas popatrzył. Skoncentrujmy się na tym, że jedziemy na wakacje i nie zwracajmy uwagi na małe niedogodności. To zaoszczędzi nam nerwów i pomoże zachować dobrą atmosferę podróży.

W towarzystwie również starajmy się jak najmniej przeszkadzać sobie nawzajem i jak najlepiej się bawić. Na plaży starajmy się nie osypywać obok leżących piaskiem, a jak ktoś chcący lub niechcący nam to zrobi, też nie warto się denerwować. Piasek to przecież doskonały naturalny peeling do ciała, a do tego zawsze można zanurzyć się w morzu i go spłukać. Sąsiedzi urządzili głośną imprezę? Zamiast się na nich drzeć na cały pensjonat, lepiej do nich dołączyć i się dobrze bawić, bo o to w końcu chodzi na wakacjach!

Wybierając się w podróż do obcych krajów warto dowiedzieć się więcej o miejscu, do którego wyjeżdżamy. Unikniemy w ten sposób rozczarowania się, gdy przyjedziemy na miejsce i okaże się, że plaże są kamieniste, a nie piaszczyste, jak sobie wyobrażaliśmy. A wiedza o miejscowych zabytkach i kulturze, pomoże nam łatwiej zrozumieć lokalne tradycje i porozumieć się z mieszkańcami. Otwartość na świat i na inność tradycji na ogół zwiększa przyjemność zwiedzania.

Zwiedzając muzea i inne zabytkowe obiekty raczej zachowujemy ciszę, nie dotykamy eksponatów. W przypadku zwiedzania w organizowanej grupie z przewodnikiem, starajmy się słuchać tego, co opowiada i nie pozostawać w tyle. To co przyciągnęło naszą uwagę podczas wycieczki z przewodnikiem, możemy zwiedzić później sami w wolnym czasie i poświęcić temu należytą uwagę. Nie spóźniajmy się też na zbiórki. To zaoszczędzi nam i organizatorom czasu oraz pozwoli uniknąć nieprzyjemnego oczekiwania całej grupy na spóźnialskich.

Generalnie wakacje i urlopy spędzamy wśród ludzi. Jest to czas intensywnych kontaktów między znajomymi i nieznajomymi osobami. Dlatego bądźmy otwarci i wyrozumiali dla innych. Najlepiej jest kierować się mądrością przysłowia „Nie czyń drugiemu, co tobie nie miłe”. Pozwoli to nam i innym w pełni rozkoszować się odpoczynkiem z dala od codziennych problemów i obowiązków.

W teatrze, w operze, na koncercie..

Wybierając się do teatru, opery czy na koncert powinniśmy pamiętać o eleganckim ubiorze. Garnitury z białą chusteczką oraz wieczorowe długie kreacje i biżuterię zakładamy do opery. Do teatru bardzo elegancko ubieramy się tylko na uroczystą premierę. W teatrach klasycznych popularny jest strój wizytowy, natomiast w bardziej nowoczesnych czy awangardowych obowiązuje programowy luz. Jednak niezależnie od tego jakie stroje zwykła nosić publiczność podczas przedstawień w danym teatrze nie rezygnujmy z elegancji, dobrego tonu i przestrzegania zasad etykiety.

Udając się do opery, teatru lub na koncert powinniśmy się do tego przygotować intelektualnie. Zapoznać się z programem oraz zdobyć wiedzę na temat danej sztuki czy utworu, autorów i artystów. Pozwoli nam to prowadzić rozmowy „na temat” na najwyższym poziomie.

Na imprezę powinniśmy przyjść co najmniej kwadrans przed rozpoczęciem, żeby udać się do szatni i doprowadzić się do porządku w toalecie. Kiedy mamy trochę czasu, mężczyzna może zaproponować coś do picia w bufecie. Nie kupujemy natomiast ciasteczek i cukierek. Nie można je przecież spożywać na podczas spektaklu szeleszcząc papierkami. Jeśli jednak spóźniliśmy się, starajmy się wejść na salę bez hałasu i zajmować najbliższe miejsca.

Siadając na swoje miejsca wchodzimy do rzędu bokiem i twarzą do osób w nim siedzącym. Mężczyzna idzie pierwszy torując kobiecie drogę. Jak już dotarliśmy na miejsce nie ociągajmy się z siadaniem, żeby nie zasłaniać widoku osobom siedzącym za nami.

Rozmawiając na sali przed rozpoczęciem koncertu, w przerwie lub dzieląc się opinią z sąsiadem na temat przedstawienia, należy to robić cicho, żeby nie przeszkadzać innym. Najlepiej w ogóle nie rozmawiać w trakcie koncertu. Jeśli ktoś przechodzi przez rząd należy bezwzględnie wstać, żeby zrobić przejście.

Po przerwie nie wolno spóźniać się na drugą część spektaklu, a jeżeli siedzimy w środku rzędu należy wrócić odpowiednio wcześniej, żeby nie robić zamieszania. Nie wypada opuszczać widowni przed zakończeniem koncertu, żeby zdążyć do szatni. Gdy przedstawienie się zakończyło i są huczne brawa, a my jesteśmy nim zachwyceni nie gwizdamy i nie wydajemy z siebie niewerbalnych okrzyków. Możemy najwyżej krzyknąć „Brawo!”

Stosowanie tych prostych zasad pomoże nam i obok siedzącym w spokoju delektować się koncertem i podziwiać wspaniałe wystąpienia artystów.